Występowanie genów qnr u niewrażliwych na fluorochinolony pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae izolowanych z materiału klinicznego
[Prevalence of qnr genes in clinical Enterobacteriaceae non-susceptible to fluoroquinolone in Poland]

Streszczenie

Określono częstość występowania wybranych plazmidowych determinant oporności na fluorochinolony (qnr) tj. qnrA, qnrB, qnrS, wśród pałeczek En­terobacteriaceae wyosobnionych z materiału klinicznego od ludzi w jednym z warszawskich szpitali. Badania prowadzono w okresie od 1 marca do 31 sierpnia 2010 roku. W tym okresie od 2000 pacjentów wyosobniono 215 izo­latów pałeczek Enterobacteriaceae niewrażliwych na fluorochinolony. Wśród nich osiemnaście izolatów (8,3%) posiadało przynajmniej jeden gen qnr. W przypadku jednego izolatu E. coli stwierdzono obecność dwóch genów – qnrA i qnrS. Najczęściej wykrywaną determinantą był gen qnrB wykryty u 12 (5,6%) izolatów. Większość (88,9%) izolatów, u których wykryto obecność genów qnr wytwarzało także β – laktamazę typu ESBL należącą najczęściej do rodziny CTX-M i TEM. Uzyskane wyniki wskazują na znaczny udział szcze­pów posiadających mechanizm qnr wśród niewrażliwych na fluorochinolony pałeczek Enterobacteriaceae występujących u pacjentów szpitala.

Abstract

Introduction: Fluoroquinolone are broad-spectrum antimicrobial agents extensively used by physicians. This widespread use has been associated with increased level of quinolone resistance strains, particularly in Enterobacteriaceae. Plasmid-mediated quinolone resistance (PMQR) including Qnr determinants with the potential for horizontal transfer confer to quinolone resistance. Plasmid harboring qnr genes may also encode extended-spectrum β-lactamases (ESBLs) such as CTX-M, SHV and TEM type. The prevalence of plasmid-mediated quinolone resistance (PMQR) determinants like qnrA, qnrB and qnrS was investigated in a collection of 215 Enterobacteriaceae strains with reduced susceptibility to fluoroquinolone. Methods: The isolates (n=215) were collected from 1 March to 31 September, 2010 in a regular hospital in Warsaw, Poland. The resistance to nalidixic acid, norfloxacin and cip­rofloxacin was determinated by twofold agar dilution method, while MICs of moxifloxacin were examined by using E-test. The prevalence of qnrA, qnrB, qnrS, blaCTX-M, blaSHV and blaiTEM was evaluated by PCR. All PCR-products for qnr were sequenced. The epidemiologi­cal relationship between positive isolates was studied by PFGE method. Results: Eighteen isolates (8,3%) carried the qnr gene encoding the QnrA, QnrB or QnrS. The coexistence of both qnrA and qnrS genes was noted in one isolate of E. coli. The qnrB gene was the most common qnr type found. All the Qnr-producing strains were simultane­ously resistant to naldixic acid and different – level non-susceptible fluoroquinolone (MIC CIP 1.5 – 1024 μg/ml). Most of qnr – positive strains (88.9%) were extended-spectrum β - lactamase (ESBL) producers of CTX-M and TEM types predominantly. Conclusions: The present study highlights the wide spread of Qnr-like determinants in clinical Enterobacteriaceae non-susceptible to fluoroquinolone in Poland, with an associa­tion with the ESBL