Występowanie zakażeń wywoływanych przez Francisella tularensis u ludzi w Polsce oraz laboratoryjna diagnostyka tularemii
[The occurrence of infections caused by Francisella tularensis in humans in Poland and laboratory diagnosis of tularemia]

STRESZCZENIE

Tularemia jest ostrą, odzwierzęcą chorobą zakaźną wywoływaną przez Gramujemne pałeczki Francisella tularensis. Ludzie zakażają się poprzez ukąszenia przez stawonogi, kontakt z tkankami chorych zwierząt, spożycie skażonej wody lub żywności jak też drogą aerogenną. Ze względu na wysoką zjadliwość i zakaźność, F. tularensis stanowi poważny czynnik zagrażający zdrowiu człowieka. Tularemia występuje częściej w rejonach o chłodniejszym klimacie, głównie na półkuli północnej, a dane uzyskane w ostatnich latach pokazują, że choroba ta stanowi w niektórych krajach poważny problem epidemiologiczny. Rozpoznanie tularemii stawiane jest na podstawie wywiadu lekarskiego, obrazu klinicznego oraz wyników badań serologicznych, genetycznych i hodowlanych. Celem prezentowanej pracy jest ocena występowania zakażeń wywoływanych przez pałeczki Francisella tularensis u ludzi w Polsce na tle innych krajów oraz charakterystyka laboratoryjnych metod diagnostyki tularemii.

ABSTRACT

Tularemia is a serious infectious zoonotic disease, caused by Gram-negative bacterium Francisella tularensis. Natural reservoir of infection are small mammals such a mice,  oles, squirrels and rabbits. Transmission to humans occurs through contact with infected animals or contaminated environments, or through arthropod vectors. Because of its extreme infectivity it is a dangerous biological agent to human health. Tularemia has a broad geographical distribution, however is mainly in the northern hemisphere, in areas with cooler climates particularly in North America, Europe, Russia and Japan. Most of the cases among European countries have been reported in the Scandinavian region. The prevalence rate of tularemia in Poland is small, although in recent years stable increase has been observed. According to official epidemiological data during the years 2010-2016 only 61 cases of tularemia were reported in Poland. A laboratory diagnosis of tularemia is based on serological investigation, classical microbiology and molecular biology. The aim of this study was to evaluate the prevalence of infections caused by Francisella tularensis in humans in Poland and present characteristics of laboratory diagnosis of tularemia.

Keywords: Francisella tularensis, tularaemia, epidemiology, diagnostic methods